2007 (1) - 19 juli - Meetjes- en Waasland

Damme-Maldegem-Adegem-bunkerlinie Vrasene

Een bezoek aan een klant in Koudekerke (Zeeland) vormde de aanleiding om deze richting op te gaan. Via de Westerscheldetunnel reden we naar Damme. Damme profileert zich als een boekenstadje en gebruikt Tijl Uylenspiegel daarbij als boegbeeld. Hier is gevestigd de al eerder bezochte boekhandel “Oorlog en Vrede”. Helaas was de eigenaar er vandaag niet en was de zaak gesloten. Ernaast zit gelukkig een soort van boekenhal alwaar we nog wat hebben rondgeneusd (en wat hebben gekocht). De andere boekhandels in het dorp konden ons niet bekoren. Het zijn er ook niet zoveel en daarom is Damme niet te vergelijken met boekenstadjes/-dorpen als Hay-on-Wye, Redu en Bredevoort.

Vanaf hier gingen we op zoek naar de plek waarvan gezegd wordt dat daar de laatste cavalerieslag van WO1 plaats heeft gevonden. Oeen feit dat 4 jaar eerder ook al zou hebben plaatsgevonden te Halen, claimt men daar...Na 4 jaar te voet te hebben geopereerd zag de cavalerie eindelijk de mogelijkheid haar paarden de sporen te geven. Aan het einde van middag op 21 oktober 1918 kwam de Belgische infanterie in contact met de Duitse achterhoede die zich in het bos van Katinne had verschanst. Om 16.30 uur kreeg Majoor Van Strydock het bevel om een charge uit te voeren op de hoogte van Burkel. Opgetogen ontvangen de mannen de order. Met de sabel in de hand en de kreet “Leve de Koning” vallen ze aan. Al snel komen ze onder mitrailleur- en kanonvuur, maar bereiken het bos van Katinne en trekken verder naar Burkel. Te voet (!) verjagen ze er de Duitsers waarna de infanterie Maldegem kan innemen. Anno 2007 zijn er 3 straatnamen die ons herinneren aan dit gevecht, Oude Burkelslag, Van Strydoncklaan en Francis de Meeuslaan.

 Ook wij trekken verder naar Maldegem en wel naar de Katsweg/Begijnhoflaan alwaar op de Begraafplaats een 52 Belgen liggen (vanaf de ingang ca. 50m rechtdoor en dan direct links). Dit zijn de jongens die de Slag van Burkel niet hebben overleefd.

Naar Adegem is maar een klein stukje en achter het gemeentehuis ligt een Begraafplaats met nog 14 gesneuvelden van 21 oktober 1918.

Langs de veel grotere Canadese begraafplaats uit WO2 (1944) ging het tot Vrasene. Hier is het begin van een bijzondere bunkerlinie die zich uitstrekt vanaf Fort Steendorp via Fort Haasdonk tot Vrasene. De linie is in 1916 aangelegd door de Duitsers als uitbreiding van de fortenring Antwerpen. Het doel was om een geallieerde aanval vanuit Zeeuws-Vlaanderen op de Antwerpse haven af te kunnen slaan. Oorspronkelijk waren het er 188, maar inmiddels zijn er velen verloren gegaan en zijn er nog 90 gekwalificeerd als monument. Er zijn 11 verschillende types en ze zijn gemaakt van gewapend beton. De bunkers liggen op sommige plekken vrij dicht bij elkaar. Ongetwijfeld zou het de bedoeling zijn geweest om ze onderling met een net van loopgraven te verbinden zodat een goed verdedigbaar front zou ontstaan. Hierbij heeft de kennis van 1916, toen de loopgravenoorlog in volle hevigheid woedde, zeker een belangrijke rol gespeeld. Op de luchtfoto zijn een aantal bunkers aan de Galgstraat ten zuidoosten van Vrasene te zien. Ze liggen duidelijk in één lijn in de velden. Het is daarom aan te raden deze te gaan bekijken voordat de mais ze aan het zicht onttrekt.

We eindigden de rondrit uit nieuwsgierigheid nog even bij Fort Haasdonk, waar we al eerder voor hebben gestaan. Ondanks de militaire verbodsborden worden ook hier vissers min of meer oogluikend toegestaan, gezien de vele vissteigertjes. Het fort zelf dient als onderkomen voor vleermuizen en is helaas niet toegankelijk.

Copyright Bas Sjoerts 2005-2020      E-mail b.sjoerts@gmail.com